Στα επίπεδα του 2004 επέστρεψαν κατά το προηγούμενο έτος οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων, μιας και διαμορφώθηκαν σε περίπου 7 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε σε πρόσφατη ημερίδα για την αγορά ακινήτων ο κ. Γ. Μαλιγιάννης, αναπληρωτής διευθυντής Κτηματικής Πίστης της Εθνικής Τράπεζας. Απόδειξη της σημαντικής ανόδου των τιμών των κατοικιών την τελευταία πενταετία είναι και το γεγονός ότι το ποσό αυτό αφορά μόλις 70.000 δάνεια, έναντι 120.000 το 2008 και ανάλογο αριθμό εκταμιεύσεων το 2004. Εν ολίγοις, περισσότερα δάνεια το 2004 «αγόραζαν» ίδιας αξίας ακίνητα με το 2009. Ενδεικτικό της πτώσης της αγοράς της στεγαστικής πίστης πέρυσι είναι και το γεγονός ότι κατά τη διετία 2006 και 2007, οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών είχαν ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το 2009 χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερα χαμηλούς ρυθμούς αύξησης των στεγαστικών δανείων, αν και εξακολουθούν να αποτελούν το 32% της συνολικής χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα και το 67% του συνολικού χρέους των νοικοκυριών (οριακά αυξημένο έναντι του 2008). Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Μαλιγιάννη, είναι ακόμα πρόωρο να εξαχθεί συμπέρασμα σχετικά με το αν οι εκταμιεύσεις θα μειωθούν περαιτέρω, ή θα υπάρξει ανάκαμψη. Ωστόσο, όπως διαμορφώνονται μέχρι στιγμής οι συνθήκες στην αγορά κατοικίας, όλα δείχνουν πως κατά το τρέχον έτος οι αγοραπωλησίες θα μειωθούν κι άλλο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει όμως και η στροφή των καταναλωτών σε στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, τάση η οποία προβλέπεται να συνεχιστεί και φέτος. Μοιραία, και η αποκλιμάκωση των επιτοκίων είναι μεγαλύτερη σε τέτοιας μορφής δάνεια, καθώς εκεί συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης. Αντίστοιχα, τα οφέλη από τη μείωση των επιτοκίων, τόσο για τους νέους όσο και για τους -λιγότερους τον αριθμό- παλαιούς δανειολήπτες, είναι σημαντικά και σίγουρα θα προσφέρουν οικονομική ανάσα στα νοικοκυριά. Μέχρι σήμερα πάντως και από την έναρξη της κρίσης στα τέλη του 2008, η αγορά στεγαστικής πίστης άλλαξε μορφή. Πλέον χαρακτηρίζεται από κατάργηση των προσφορών από τις τράπεζες π.χ. για την κάλυψη εξόδων δανείου, όπως οι δαπάνες νομικού και τεχνικού ελέγχου. Αντίστοιχα, εμφανίστηκαν προϊόντα με χαμηλά επιτόκια εκκίνησης ακόμα και κάτω του κόστους, αυξήθηκαν τα περιθώρια επιτοκίου (spreads) και περιορίστηκε το μέγιστο ποσό χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα στα μέσα του 2009 το Δημόσιο να αναλάβει χρέη εγγυητή για το 25% της εμπορικής αξίας κάθε κατοικίας, καλύπτοντας τη σχετική διαφορά.
Αυστηρότερα κριτήρια
Ωστόσο, η σημαντικότερη αλλαγή ήταν η υιοθέτηση συντηρητικότερων κριτηρίων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και φερεγγυότητας των δανειοληπτών, σε μια προσπάθεια των τραπεζών να περιορίσουν όσο το δυνατόν τις πιθανότητες να εμφανίσουν επισφαλή δάνεια στο μέλλον και κατά συνέπεια να υποχρεωθούν να σχηματίσουν μεγαλύτερες προβλέψεις. Η τακτική αυτή είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστεί ο αριθμός των εγκρίσεων νέων δανείων, ενώ ταυτόχρονα αρκετοί ενδιαφερόμενοι αποκλείστηκαν από την αγορά κατοικίας.
Τα βλέμματα πλέον στρέφονται στις εκτιμήσεις για τη φετινή πορεία της στεγαστικής πίστης. Στο πλαίσιο αυτό, η ζήτηση δανείων εκτιμάται ότι θα εξαρτηθεί από τις γενικότερες οικονομικές συνθήκες, και κυρίως από το επίπεδο της ανεργίας, την ψυχολογία του καταναλωτικού κοινού και τις προσδοκίες για τη μελλοντική πορεία των τιμών των κατοικιών, των εισοδημάτων και των επιτοκίων. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Μαλιγιάννη, «το μέσο επιτόκιο των νέων χορηγήσεων στεγαστικών δανείων αναμένεται να κυμανθεί στα ίδια χαμηλά επίπεδα με το 2009, με την προϋπόθεση να μην υπάρξει περαιτέρω αναταραχή στην αγορά χρήματος».
Οι δυσοίωνες εκτιμήσεις για φέτος έχουν θορυβήσει αρκετούς κατασκευαστές κατοικιών, ιδίως εκείνους των οποίων το απόθεμα αντοχών οδεύει προς εξάντληση.
Πολλά πάντως θα κριθούν από το «υποπακέτο» μέτρων για τη φορολογία ακινήτων, το οποίο αναμένεται σύντομα. Εφόσον επιβεβαιωθούν οι αναφορές για μια σειρά νέων επιβαρύνσεων στην ιδιοκτησία/ιδιόχρηση ακινήτων, με παράλληλη διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος κατά τις αγοραπωλησίες, είναι αρκετά πιθανό η αγορά κατοικίας να βιώσει ακόμα μεγαλύτερη κρίση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εμπλεκόμενους φορείςhttp://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_06/03/2010_393143
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου