Μέσω... ΗΠΑ εισπράττονται στην Αθήνα ληξιπρόθεσμα αλλά και επισφαλή δάνεια

Τραπεζες, που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, πωλούν σε αμερικανικές εισπρακτικές εταιρείες υποχρεώσεις πελατών τους

Του Γιαννη Σιωτου

Εκείνο το απόγευμα του Φεβρουαρίου ο Π.Κ. δεν περίμενε ότι θα άλλαζε η ζωή του εκ βάθρων. Βρισκόταν στη δουλειά του όταν χτύπησε η προσωπική τηλεφωνική συσκευή του. Τον αριθμό τον ήξεραν μόνο τρεις άνθρωποι. Οι δύο υπέργηροι γονείς και η πρώην γυναίκα του. Ηταν ο ογδονταπεντάχρονος πατέρας του.
«Πριν από πέντε λεπτά μου τηλεφώνησε μία κυρία από την τράπεζα και ζητούσε το τηλέφωνό σου. Είπε ότι ήταν για ένα δάνειο 200.000 ευρώ. Μου άφησε έναν αριθμό τηλεφώνου και ζήτησε να επικοινωνήσεις μαζί της άμεσα γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα έχει προβλήματα…» του είπε και έκλεισε, χωρίς δεύτερη κουβέντα, το τηλέφωνο.
Από εκείνη τη στιγμή είχε πλέον μπει στον μαγικό κόσμο των εισπρακτικών εταιρειών. Σ' ένα κόσμο που δεν είχε ωράρια, όρια και κυρίως προσωπική ζωή.
Πρόκειται για ένα καινούργιο «φρούτο» που έχει μπει στη ζωή των Ελλήνων την τελευταία δεκαετία και κάθε μέρα που περνά όλο και περισσότεροι πολίτες θα βρεθούν να κινούνται -αναγκαστικά- μέσα σε αυτό ή στις παρυφές του.
Αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι πρόκειται για μία υπόθεση που κινείται στα περιθώρια της οικονομικής και της κοινωνικής ζωής του τόπου, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Η επιχειρηματική δραστηριότητα που βασίζεται στην αδυναμία του δανειολήπτη -ηθελημένη ή αθέλητη- να είναι συνεπής στις οικονομικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι στις τράπεζες αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις που παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες είναι μία «πίτα» δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα ίδια τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος δίνουν μία περιορισμένη εικόνα του προβλήματος. Τα δάνεια των καταναλωτών που είναι σε καθυστέρηση, δηλαδή εκείνα στα οποία έχουν να πληρωθούν δόσεις για πάνω από 90 ημέρες στο τέλος του 2007, προσέγγιζαν τα 4 δισ. ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν και τα στεγαστικά δάνεια σε καθυστέρηση, τότε το νούμερο πλησιάζει τα 7 δισ. ευρώ. Και στο νούμερο αυτό θα πρέπει να προστεθούν και δάνεια τα οποία δεν έχουν περάσει τις 90 μέρες καθυστέρηση, δάνεια που έχουν διαγραφεί, ακόμα και δάνεια που έχουν διακανονισθεί. Στις υπηρεσίες των εταιρειών αυτών έχουν προσφύγει όμως και άλλες επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα τηλεπικοινωνιών, πώλησης αυτοκινήτων ακόμα και εκπαιδευτηρίων. Οσον όμως αφορά τον τραπεζικό τομέα πρόκειται με απλά λόγια για μία αγορά τεράστιου οικονομικού ενδιαφέροντος, τα σύνορα της οποίας δεν περιορίζονται στα στενά εθνικά όρια της χώρας, αλλά οι αγοραπωλησίες των «κακών» δανείων είναι πλέον μία παγκοσμιοποιημένη «μπίζνα» στην οποία εμπλέκονται από τράπεζες κολοσσοί μέχρι μικρές πιστωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες χτυπάνε τις πόρτες τραπεζών ανά τον κόσμο για να αγοράσουν ακόμα και δάνεια που έχουν διαγραφεί. Οι επικεφαλής διευθυντές στα τμήματα-τομείς διαχείρισης καθυστερήσεων γνωρίζουν από πρώτο χέρι για την έκταση του παγκόσμιου εμπορίου προβληματικών δανείων.
«Είναι μία δραστηριότητα ευρέως διαδεδομένη στο παγκόσμιο πιστωτικό σύστημα. Πιστωτικοί οργανισμοί γνωστοί αλλά και άγνωστοι ζητούν να αγοράσουν καμένα δάνεια επιχειρήσεων και ιδιωτών. Τα αιτήματα είναι πολλά, αλλά εμείς δεν σκεπτόμαστε να προχωρήσουμε σε τέτοιες κινήσεις» τόνισε χαρακτηριστικά επικεφαλής του τομέα καθυστερήσεων μεγάλης εμπορικής τράπεζας, ο οποίος προτίμησε να μην απαντήσει όταν του τέθηκε το εύλογο ερώτημα «πώς είναι δυνατόν εσείς που είστε στην Ελλάδα να αδυνατείτε να ανακαλύψετε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και να το βρει κάποιος συνάδελφός σας από τις ΗΠΑ;»
Η απάντηση στο ερώτημα μπορεί να δόθηκε από τον συγκεκριμένο τραπεζίτη αλλά ουσιαστικά προκύπτει από τις έγγραφες καταγγελίες που έχουν περιέλθει στα χέρια των αρμοδίων αρχών, από τις οποίες ξετυλίγεται το κουβάρι του εμπορίου της απελπισίας εκατοντάδων χιλιάδων ελληνικών νοικοκυριών.
Για παράδειγμα, από έγγραφη ειδοποίηση που εστάλη πριν από ένα περίπου χρόνο σε κάτοχο πιστωτικής κάρτας, που βρισκόταν σε αδυναμία αποπληρωμής της οφειλής του, προκύπτει ότι η τράπεζά του, που δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά, μεταβίβασε τη ληξιπρόθεσμη οφειλή από την πιστωτική κάρτα, ύψους 4.000 ευρώ περίπου, σε εταιρεία που είναι νομικό πρόσωπο με έδρα τις ΗΠΑ και η οποία εκπροσωπείται στην Ελλάδα από μία τρίτη εταιρεία που έχει έδρα στη χώρα μας. Μαζί με την οφειλή, όμως, η τράπεζα έδωσε στην εταιρεία των ΗΠΑ και μέσω αυτής στον αντιπρόσωπό της στην Ελλάδα, προσωπικά δεδομένα και πληροφορίες του καρτούχου. Και το «κερασάκι στην τούρτα» ήταν ότι ξαφνικά οι εταιρείες που αγόρασαν και διαχειρίζονται το χρέος «μεταμορφώνονται» σε «υπεύθυνους επεξεργασίας» που ενδέχεται να ανακοινώσουν νόμιμα τα προσωπικά δεδομένα των πελατών σε δημόσιες ή δικαστικές αρχές, δημόσιους λειτουργούς ή τρίτους για την είσπραξη των οφειλόμενων ποσών και για άλλους συναφείς σκοπούς».
Είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζει κανείς τι απέγινε η οφειλή, δηλαδή αν πλήρωσε ή όχι, αλλά αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι όταν ο οφειλέτης υπέγραφε για την κάρτα δεν πίστευε ότι πληροφορίες που περιέχονταν στα έντυπα που συμπλήρωσε και στα δικαιολογητικά που κατέθεσε προκειμένου να εκδοθεί θα έφθαναν μέχρι τις ΗΠΑ!!!

Νηπιαγωγοί και μαθηματικοί σε ρόλο... «εισπρακτόρων»
Οι πρακτικές που ακολουθούνται για την είσπραξη των οφειλών ποικίλλουν. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μεταξύ των μεθόδων που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνεται:
- Η άσκηση διαρκούς ψυχολογικής πίεσης όχι μόνο κατά του οφειλέτη προσωπικά, αλλά και η διεύρυνση της πίεσης και στους οικείους του. Συνήθης είναι η τακτική όχλησης του οφειλέτη στο επαγγελματικό ή στον κοινωνικό χώρο.
- Η εκτόξευση απειλών με την επίκληση του ΤΕΙΡΕΣΙΑ.
- Η ψευδής παρουσίαση των υπαλλήλων των εταιρειών -κυρίως σε τηλεφωνικές οχλήσεις- ως υπάλληλοι δικηγορικών γραφείων.
Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι προκειμένου οι εταιρείες να αναλάβουν την είσπραξη από τους οφειλέτες υπογράφουν συμβάσεις έργου με τους προμηθευτές και η αμοιβή τους καθορίζεται συνήθως ως ποσοστό του ποσού που εισπράττουν. Πληροφορίες που ακούγονται στην αγορά φέρουν ότι το ύψος του ποσοστού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, από το πόσο παλαιά είναι η απαίτηση. Για παράδειγμα ακούγεται ότι για απαιτήσεις που ξεπερνούν τη διετία το ποσοστό μπορεί να ξεπερνά το 6%, ενώ για πιο πρόσφατες απαιτήσεις κινείται γύρω στο 1,5%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα έσοδα από την δραστηριότητα αυτή, με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για τα δάνεια σε καθυστέρηση, μπορεί να ξεπερνούν τα 50 εκατ. ευρώ. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για τον ακριβή αριθμό των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην συγκεκριμένη αγορά, ο Συνήγορος του Καταναλωτή δημοσιοποίησε λίστα 26 εταιρειών των οποίων ερευνάται η δραστηριότητα. Οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές έχουν τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρείας και της ΕΠΕ, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις Διοικητικών Συμβουλίων εμφανίζονται ως μέλη πρόσωπα που το βασικό τους επάγγελμα είναι μαθηματικοί, ηλεκτροσυγκολλητές και… νηπιαγωγοί.
Φυσικά, εντελώς διαφορετική υπόθεση είναι το εμπόριο των δανείων. Πρόκειται κυρίως για καταναλωτικά δάνεια, τα οποία, όπως έχει ήδη γράψει η «Κ», χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτα είσπραξης και τα οποία αγοράζουν εταιρείες του εξωτερικού έναντι χαμηλού τιμήματος (5%-7%). Οι εταιρείες αυτές αναζητούν περιουσιακά στοιχεία του δανειολήπτη και προσπαθούν μέσω δικαστικών διαδικασιών να εισπράξουν το ποσό. Στην αγορά ακούγονται πολλά για τη δράση των εξειδικευμένων αυτών εταιρειών, ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες φέρουν τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές να παρακολουθούν εκ τους σύνεγγυς τη δραστηριότητά τους.
Η νομική διερεύνηση
Σε γνωμοδότηση, «ΠΕΡΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑΝ του αναπληρωτή καθηγητή της Νομικής κ. Σ.Δ. Ψυχομάνη που δημοσιεύτηκε στο Νομικό Βήμα 2004 (σελ. 216-224) επισημαίνεται ότι ως αφορμές για τη νομική διερεύνηση του θέματος των εισπρακτικών εταιρειών αναφέρθηκαν:
(α) Η εμφάνιση ως δικαστικών επιμελητών προσώπων χωρίς τη συγκεκριμένη ιδιότητα.
(β) Η χρησιμοποίηση μεθόδων εκφοβισμού των οφειλετών -ιδίως η άσκηση έντονης ψυχολογικής πίεσης, η απειλή σωματικών βλαβών και η πραγματοποίηση τους- και η εντεύθεν δυσφήμιση του επαγγέλματος του δικαστικού επιμελητή.
(γ) Η αδικαιολόγητη είσπραξη από οφειλέτες ποσών ως εξόδων και αμοιβών δικαστικών επιμελητών χωρίς καν αποδείξεις.
(δ) Η άτεγκτη εισπρακτική πρακτική τέτοιων εταιρειών, ακόμα και σε περιπτώσεις -συχνότατες στην πράξη-παράνομων ή απλώς εσφαλμένων χρεώσεων και καταχρηστικών ρητρών».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_04/05/2008_268554

επίσης
Αναμένεται έκρηξη του φαινομένου κατά τα επόμενα χρόνια